Bài 7: KHÁI QUÁT VỀ CHIẾN TRANH BẢO VỆ TỔ QUỐC TRONG LỊCH SỬ VIỆT NAM
Bài 7: KHÁI QUÁT VỀ CHIẾN TRANH BẢO VỆ TỔ QUỐC TRONG LỊCH SỬ VIỆT NAM
1. Khái quát về chiến tranh bảo vệ Tổ quốc trong lịch sử Việt Nam
a) Vị trí địa chiến lược của Việt Nam
- Việt Nam có vị trí chiến lược trên đất liền và trên biển, nằm trên trục giao thông quốc tế.
- Việt Nam là địa bàn cạnh tranh của các cường quốc, từ thời cổ đại đã phải tiến hành nhiều cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc.
b) Vai trò, ý nghĩa của chiến tranh bảo vệ Tổ quốc trong lịch sử Việt Nam
- Chiến tranh bảo vệ Tổ quốc là cuộc chiến tranh chính nghĩa, chống lại các cuộc chiến tranh xâm lược, có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ.
- Chiến tranh bảo vệ Tổ quốc góp phần nêu cao chủ nghĩa yêu nước, tinh thần dân tộc, mưu trí, sáng tạo của người Việt Nam, tạo nên sức mạnh đại đoàn kết dân tộc và để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho quá trình xây dựng và phát triển đất nước.
2. Một số cuộc kháng chiến thắng lợi tiêu biểu
a) Cuộc kháng chiến chống quân Nam Hán và chiến thắng Bạch Đằng năm 938
b) Kháng chiến chống quân xâm lược Tống (năm 981,1075-1077)
c) Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (1258, 1285, 1287-1288)
d) Cuộc kháng chiến chống quân Xiêm năm 1785, quân Thanh năm 1789
g) Nguyên nhân thắng lợi
* Nguyên nhân chủ quan
- Có sức mạnh toàn dân “cả nước đánh giặc, toàn dân là lính”.
- Truyền thống yêu nước, ý chí kiên cường trong đấu tranh.
- Có sự lãnh đạo của vua và tướng lĩnh tài giỏi.
* Nguyên nhân khách quan
- Các đội quân xâm lược mang tính phi nghĩa, nên tất yếu sẽ thất bại
- Các đội quân xâm lược thiếu sự chuẩn bị về hậu cần nên rơi vào thế bất lợi.
3. Một số cuộc kháng chiến không thành công
a) Kháng chiến chống quân Triệu
Năm 179 TCN, Triệu Đà bất ngờ đánh vào thành Cổ Loa, cuộc chiến đấu của An Dương Vương bị thất bại. Âu Lạc rơi vào ách thống trị của Nam Việt.
b) Kháng chiến chống quân Minh
- Tháng 11/1406: nhà Hồ tổ chức chặn đánh quân Minh nhưng thất bại, phải rút về bờ nam sông Hồng, Đa Bang, Đông Đô để cố thủ.
- Tháng 1/1407: quân Minh chiếm thành Đa Bang, rồi tràn xuống chiếm Đông Đô (Thăng Long), nhà Hồ lui về Tây Đô ( Thanh Hóa).
- Tháng 3/1407: quân Minh tấn công Tây Đô, quân nhà Hồ rút về Nghệ An.
- Tháng 6/1407: Hồ Qúy Ly bị bắt , cuộc kháng chiến của nhà Hồ thất bại.
c) Kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược nửa sau thế kỉ XIX
- Năm 1858, Pháp xâm lược Việt Nam, triều Nguyễn có tổ chức chống Pháp, nhưng do sai lầm về đường lối kháng chiến nên đã để nước ta rơi vào tay Pháp.
- Với Hiệp ước Hác-măng (1883) và Hiệp ước Pa-tơ-nốt (1884), Pháp đã căn bản hoàn thành quá trình xâm lược Việt Nam.
d) Nguyên nhân không thành công
- Tương quan so sánh lực lượng chênh lệch, thế lực ngoại xâm mạnh về mọi mặt.
- Sai lầm trong đường lối kháng chiến của các triều đại phong kiến.
- Sự chủ quan, mất cảnh giác trước âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù.