CHỦ ĐỀ 5: VĂN MINH ĐÔNG NAM Á

A- HÀNH TRÌNH PHÁT TRIỂN VÀ THÀNH TỰU VĂN MINH ĐÔNG NAM Á THỜI CỔ - TRUNG ĐẠI

1. Hành trình phát triển

a. Thời kì từ những thế kỷ trước Công nguyên đến thế kỉ VII

- Những TK trước CN, nhiều quốc gia sơ kì hình thành và phát triển ở Đông Nam Á: Văn Lang, Âu Lạc, Phù Nam

- Đầu CN, nhiều quốc gia hình thành ở khu vực lục địa và hải đảo: Chen La, Gia-va…

- Tiếp thu văn hóa Ấn Độ, Trung Quốc =>tạo nên bước phát triển mới của văn minh ĐNA.

b. Giai đoạn từ thế kỉ VII đến thế kỉ XV

- Giai đoạn phát triển mạnh rực rỡ của các quốc gia phong kiến: Gia-va, Chăm-pa, Đại Việt…

- Tiếp thu có chọn lọc văn hoá Trung Quốc, Ấn Độ.

c. Giai đoạn từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XIX

- Giai đoạnkhủng hoảng, suy thoái và bị các nước phương Tây xâm nhập.

- Văn hoá phương Tây du nhập và ảnh hưởng, làm xuất hiện thêm nhiều thành tựu văn minh mới.

2. Thành tựu văn minh tiêu biểu

a. Tín ngưỡng và tôn giáo

* Tín ngưỡng

- Tín ngưỡng bản địa là của cư dân nông nghiệp lúa nước: sùng bái tự nhiên, phồn thực,tục thờ cúng tổ tiên.

- Tín ngưỡng phồn thực rất phổ biến: thờ sinh thực khí, quan niệm về âm dương…

- Tín ngưỡng, phong tục thờ cúng tổ tiên có vị trí rất linh thiêng.

* Tôn giáo

- Bản địa:dựa trên tín ngưỡng vạn vật hữu linh.

- Tiếp thu: Hinđu giáo, Phật giáo, Hồi giáo, Công giáo

b. Văn tự và văn học

* Văn tự

- Tiếp nhận nhiều chữ viết từ bên ngoài và sáng tạo thành chữ viết của mình, như chữ: Hán, Phạn (xanxkrit), Arập.

- Từ thế kỉ XVI, chữ viết của nhiều quốc gia Đông Nam Á được Latinh hoá và sử dụng đến ngày nay.

* Văn học

- Văn học dân gian có vị trí đặc biệt trong đời sống tinh thần của người dân.

- Thể loại phong phú như: thần thoại, truyền thuyết, cổ tích, truyện cười, truyện ngụ ngôn, thơ ca...

- Văn học viết ra đời muộn do các quốc gia cổ Đông Nam Á có chữ viết muộn.

c. Kiến trúc và điêu khắc

* Kiến trúc

- Chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của kiến trúc Phật giáo và Hinđu giáo, Hồi giáo, nhưng mỗi dân tộc lại có những nét riêng của mình.

- Tiêu biểu: Tháp Chăm (VN), Ăng-co-vát (CPC), Thạt Luổng (Lào)…

* Điêu khắc: Chịu ảnh hưởng rõ nét của Ấn Độ và Trung Quốc như: tượng thần-Phật, phù điêu, bức chạm nổi…