Giới thiệu chung: "Mùi Cỏ Cháy" là bộ phim điện ảnh Việt Nam thuộc thể loại tâm lý xã hội và chiến tranh, công chiếu vào năm 2012. Phim tái hiện sự kiện Mùa hè đỏ lửa 1972 và trận chiến tại Thành cổ Quảng Trị thông qua câu chuyện của bốn sinh viên Đại học Tổng hợp Hà Nội: Hoàng, Thành, Thăng, và Long, những người nhập ngũ và chiến đấu tại Thành cổ Quảng Trị.
Nhân vật và diễn viên
Hoàng: Một nhà thơ lãng mạn, sinh viên khoa Văn, do Nguyễn Năng Tùng (20 tuổi) và Nguyễn Hữu Mười (60 tuổi) thủ vai. Hoàng là người duy nhất sống sót sau 81 ngày đêm trận Thành cổ Quảng Trị và tham gia Chiến dịch Mùa Xuân 1975.
Thành: Một sinh viên vui tính, hay hát chèo, do Lê Văn Thơm thủ vai, hy sinh khi ngăn cản lính Việt Nam Cộng hòa cắm cờ trên Thành cổ.
Thăng: Lấy cảm hứng từ liệt sĩ Nguyễn Văn Thạc, viết nhật ký tiên tri về ngày toàn thắng, do Tô Tuấn Dũng thủ vai. Thăng hy sinh trên sông Thạch Hãn khi nối lại đường dây liên lạc.
Long: Sinh viên thích hát và đánh đàn guitar, do Nguyễn Thanh Sơn thủ vai, hy sinh trong giây phút hoảng loạn giữa bom pháo.
Đại đội trưởng Phong: Đại đội trưởng nghiêm khắc nhưng giàu tình cảm, do Lê Chí Kiên thủ vai. Ông gặp lại Hoàng vào ngày 30 tháng 4 năm 1975 tại Dinh Độc Lập.
Quá trình sản xuất
Bối cảnh: Phim được quay tại Thành cổ Quảng Trị, Làng Văn hóa Du lịch các dân tộc Việt Nam, và ngôi nhà cổ 87 phố Mã Mây, Hà Nội.
Kinh phí: 5,2 tỷ đồng.
Tuyển vai: Quá trình tuyển chọn kéo dài hơn nửa năm. Các vai chính do các sinh viên trẻ đảm nhận. Nhiều diễn viên đã được thử vai và chọn lọc kỹ lưỡng.
Quay phim
Phim bắt đầu quay từ ngày 25 tháng 12 năm 2010. Nhiều cảnh quay bị hạn chế do kinh phí eo hẹp nhưng được thực hiện chân thực và sống động. Sự hỗ trợ từ quân đội và gia đình liệt sĩ đã giúp đỡ đoàn phim hoàn thành các cảnh quay khó.
Phát hành và đón nhận
Phim được đặc cách tham dự Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 17 tại Tuy Hòa, Phú Yên. Sau đó, phim được chiếu khai mạc đợt phim kỷ niệm các ngày lễ lớn tháng 4-5 năm 2012, và tiếp tục công chiếu trong tuần phim kỷ niệm 65 năm Ngày Thương binh, Liệt sĩ.
Đánh giá chuyên môn
Phim nhận nhiều đánh giá tích cực về việc tái hiện bi kịch đời thường và sự hi sinh của tuổi trẻ thời chiến. Tuy nhiên, cũng có một số ý kiến phê bình về bối cảnh và công nghệ làm phim chưa đạt. Bộ phim đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả, nhắc nhở thế hệ trẻ về giá trị của hòa bình và tự do.
Giải thưởng
Bông Sen Bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 17.
Cánh Diều Vàng 2011 cho Phim điện ảnh xuất sắc nhất, Âm nhạc xuất sắc, Biên kịch xuất sắc và Quay phim xuất sắc nhất.
Tổng cục Chính trị (Bộ Quốc phòng) trao tặng bằng khen cho phim hay nhất về đề tài chiến tranh cách mạng.
Bộ phim được chọn làm đại diện cho Việt Nam tranh đề cử tại Giải Oscar lần thứ 85 nhưng không vào danh sách xem xét đề cử.
Bộ phim "Mùi Cỏ Cháy" là một tác phẩm nghệ thuật đặc sắc, góp phần giáo dục và nhắc nhở thế hệ trẻ về giá trị của hòa bình và tự do thông qua câu chuyện cảm động về những người lính trẻ thời chiến.
