"Mưa Đỏ" là tiểu thuyết sử thi mới nhất của nhà văn Chu Lai, lấy bối cảnh cuộc chiến đấu bảo vệ Thành cổ Quảng Trị trong mùa hè năm 1972, tập trung vào hai nhân vật chính: Cường (chiến sĩ Giải phóng) và Quang (tên chỉ huy hắc báo của ngụy). Câu chuyện còn mở rộng đến bàn đàm phán ở Paris, với sự xuất hiện của bà mẹ Cường - một nhà ngoại giao.
Nội dung chính
Tác giả tái hiện bức tranh bi tráng về cuộc chiến đấu 81 ngày đêm bảo vệ Thành cổ Quảng Trị, thể hiện tính chất khốc liệt và bi tráng của cuộc chiến. Nhân vật chính Cường, một sinh viên nhạc viện tài hoa từ Hà Nội, đã tình nguyện lên đường chiến đấu, đem theo tâm hồn lãng mạn và hào hoa vào trận chiến. Cường đã hy sinh trong những ngày gần cuối cùng của chiến dịch.
Nhân vật
Phía ta: Tập trung vào một tiểu đội như một gia đình nhỏ với Tiểu đội trưởng Tạ và các chiến sĩ mỗi người một quê, một tính cách. Trong số đó, Cường được khắc họa rõ nét nhất với tâm hồn nghệ sĩ và lòng dũng cảm.
Phía địch: Nhân vật Quang - toán trưởng hắc báo ngụy, được khắc họa với những nét nhân văn đằng sau vẻ hung hãn.
Cuộc chiến đấu
Từng thành viên của tiểu đội đều hy sinh trong những hoàn cảnh khác nhau, mỗi cái chết mang một ý nghĩa và sự bi thương riêng. Chiến dịch kết thúc với chiến thắng trên bàn đàm phán tại Paris, góp phần vào Hiệp định hòa bình.
Tâm điểm nhân vật
Cường: Một người lính tài hoa, con trai của một cựu chiến binh, anh từ bỏ cơ hội phát triển tài năng để chiến đấu. Sự hi sinh của Cường và đồng đội đã làm nên thắng lợi lịch sử.
Nhân vật nữ và gia đình
Bà mẹ của Cường: Một nhà ngoại giao, người trực tiếp tham gia đàm phán tại Paris.
Nhân vật nữ: Những nhân vật như Hồng - nữ cán bộ xã dũng cảm, đã đem lòng yêu Cường và cùng trải qua những giây phút lãng mạn giữa chiến tranh.
Cảm nhận và phê bình
Tiểu thuyết được đánh giá cao về việc khắc họa tâm lý, cảm xúc của các nhân vật, cả phía ta và địch. Tác giả đã thành công trong việc truyền tải thông điệp về tình yêu hòa bình và sự nhân văn của con người Việt Nam.
Kết thúc
Kết thúc tiểu thuyết là cảnh hai bà mẹ của hai nhân vật chính ở hai chiến tuyến trở lại Thành cổ viếng mộ con, gặp gỡ và cùng thắp hương, khép lại quá khứ đau thương để cùng xây dựng tương lai hòa bình.
Nhận định của nhà lý luận phê bình Nguyễn Thanh Tú: Chu Lai đã thành công trong việc lột tả bản ngã con người trong cuộc chiến, mở ra thông điệp về tình yêu thương và hòa bình.
Sự thành công của "Mưa Đỏ"
Tiểu thuyết "Mưa Đỏ" không chỉ tái hiện lại cuộc chiến đấu bi tráng mà còn mang lại sức sống và hấp dẫn, đủ để lay động trái tim độc giả về đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng.